در دره بامیان که در مرکز افغاستان قرار دارد، حدود 1600 سال پیش فرهنگ زنده و والای بودایی رایج بود. دو تندیس بزرگ بودای بامیان که یکی به ارتفاع 53 متر و دیگری 35 متر میباشند، جزو بزرگترین تندیسها در جهان با سبک هنری خاص به شمار میرفتند. تندیس بزرگ، بلندترین بت ایستاده جهان میباشد.
شاهکارها: راهبان بودایی این تندیسهای بزرگ را در این دره پدید آوردند. هنری که در ساخت این تندیسها به کار رفته، مخلوطی از سبکهای هنری گندهارا گوپتا است. سبک هنری گندهارا متاثر از هنر یونانی و سبک هنری گوپتا متاثر از هنر هندی دانسته میشود. راهبان بودایی در مغارههایی که در تصویر دیده میشود، کار و زندگی میکردند. گفته میشود که اولین رنگ و روغن جهان برای نقاشی این مغارهها استفاده شده است.
زخم بودا: مجسمههای بودا در بامیان در سالها و قرنهای گذشته بارها و بارها مورد تهاجم تخریبی قرار گرفته اند. پس از آمدن اسلام در مناطق مرکزی افغانستان امروز، فرهنگ بودایی از این مناطق به کشورهای همسایه، به طور مثال چین کوچ کرد.
بند امیر، بینظیر همچون تندیسها بند امیر در بامیان اولین پارک ملی افغانستان میباشد. این بند در دهههای 70 و 80 میلادی یکی از نقاط محبوب برای جهانگردان خارجی بود. طبیعت بینظیر بامیان به همراه فرهنگ بودایی، شهرت جهانی را برای این منطقه کمایی کرده بود و منبع درآمد خوبی برای افغانستان بود.
جنگجویان در دره راهبان بودایی: طالبان در سال 1998 بامیان را تصرف کردند و در 26 فبروری 2001 ملا محمد عمر، رهبر سیاسی و مذهبی طالبان دستور تخریب مجسمههای بودا را صادر کرد. طالبان سه هفته آمادگی گرفتند تا این تندیسها را منفجر کنند.
خرابکارانی که بت شکن شدند: در 12 مارچ 2001، طالبان تندیسهای بامیان را با وجود اعتراضات بین المللی نابود کردند و در برخی از نشرات، طالبانی که این میراثهای فرهنگی جهان را نابود کرده بودند، بت شکن خوانده شدند. از جمله در این جنتری که چند روز بعدش در پاکستان چاپ شده بود.
طالبان بیاعتنا به خواستها و اعتراضهای جهانی، مجسمههای بودا را انفجار دادند. این عمل طالبان باعث خشم بوداییها در بسیاری نقاط جهان شد.
نخستین و تنها والی زن افغانستان: حبیبه سرابی اولین و تنها والی زن در افغانستان است. او تلاش میکند تا به روی زخمهای بودا مرهم بگذارد. بامیان پس از سقوط طالبان در سال 2001 توانست برای مدتی نفس راحت بکشد. حبیبه سرابی در سال 2004 والی بامیان شد. او کوشش میکند تا برای بازسازی بتهای بامیان کمکهای جهانی را جذب کند.
جای خالی بودا: بسیاری از کشورهای جهان از جمله آلمان تا به حال تیمهای متعدد کارشناسان را برای تحقیق روی بازسازی تندیسهای بودا به منطقه فرستاده اند. اما بنابر برآورد کارشناسان، پولی که برای بازسازی بتها ضرور است، مبلغ بسیار هنگفتی میباشد و تا هنوز هیچ کشوری حاضر نشده تمام آن هزینه را بپردازد. برآورد شده است تنها برای بازسازی بت کوچک حدود 50 میلیون دالر هزینه نیاز است.
ماینهای فرش شده در اطراف تندیسهای بودا: بسیاری مناطق افغانستان در طول سی سال جنگ از ماین پوشیده شده است. منطقه اطراف تندیسهای بودا در بامیان نیز یکی از این مناطق میباشد، که این مساله خود باعث تعویق کار بازسازی شده است.
زندگی ادامه دارد: مردم در بامیان مانند دیگر مناطق افغانستان هر روز با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم میکنند. با وجود همه مشکلات، برای اطفال افغانستان فرصت مهیا شده که به مکتب بروند. کودکان جنگزده افغانستان علاقمند فراگیری دانش میباشند. در بامیان مردم تلاش میکنند تا زندگی شان را به حالت نرمال بازگردانند. در این منطقه در گذشتهها جنگهای مخرب جریان داشته است.
در تلاش آینده روشن: مردم بامیان که خاطرات تلخی از گذشته دارند، بعد از سال 2001 کوشش میکند از طریق اشتراک در پروسههای دموکراتیک آیندهیی را برای خود رقم زنند. مردم این ولایت در انتخابات به شکل گسترده اشتراک کردند و باری در اعتراض به بیتوجهی حکومت به بازسازی در این ولایت، در یک اقدام نمادین سرکی را کاهگل کردند.
سایه فقر بر زندگی: مردم بامیان به شدت فقیرند و از راه زراعت امرار معاش میکنند. هنوز هستند خانوادههایی که در مغارهها زندگی میکنند؛ مغارههایی که گفته میشود روزگاری راهبان بودایی زندگی میکردند. اما با وجود این مشکلات، دختران این ولایت به شکل گسترده به سواد آموزی و مکتب رجوع کرده اند.
چشم به راه جهانگردان: بند امیر که اولین پارک ملی افغانستان است، قرار بود که تعداد زیادی از جهانگردان را به سوی خود بکشاند؛ اما با وجود این که علاقمندی بسیار وجود دارد، مردم به دلیل ناامنی نمیتوانند اوقات فراغت خود را در این گلگشت سپری کنند.
دورنما: یک هنرمند جاپانی- امریکایی به نام هیرو یاماگاتا قصد دارد تا با اشعه لیزر تندیسهای ویران شده بودا را بازنمایی کند. به همین خاطر میخواهد به بامیان برق برساند. این طرح در سال 2005 پیشنهاد شد اما حالا معلوم نیست که این پروژه چگونه و کی عملی میگردد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر