طالبان و آینده افغانستان

نوشتۀ عزیز احمد فرد

از یک سو، خبر رسید که بار دیگر هواپیماهای بدون سرنشین آمریکایی، ملا نذیر- یکی از سران طالبان را به قتل رسانده است و از سوی دیگر، تلاش برای باز کردن دفتر برای طالبان در جاهای مختلف ادامه دارد.

پیش بینی اینکه در آینده چه خواهد شد؟ آیا بار دیگر قدرت‌های بزرگ جهان افغانستان را به طالبان واگذار میکنند یا اینکه تنها حاضر هستند با آنان وارد تعاملاتی شوند که اختیار امور در دست حکومت بماند؟ این موضوع را با آقای صدیق الله توحیدی، خبرنگار و تحلیلگر، در میان گذاشتم.

گفتگو با صدیق الله توحیدی گوش کنید (04:33)

آقای توحیدی، در شرح وقایع میگوید که در اکثر موارد، مسایل ابعاد متعدد دارند؛ هم میشود از آن این برداشت را کرد که طالبان در حال پیشروی هستند و هم میشود برداشت بر عکس آن را کرد. در میان طالبان، کسانی هستند که خواهان مذاکره و پایان بخشیدن به جنگ هستند وکسانی هم وجود دارند که میخواهند بر اساس همان درک مطلقی که از اسلام دارند تا آخرین رمق بجنگند.

البته در صف مقابل، یعنی در صف حکومت و مخالفین رسمی و قانونی آن هم دو دستگی وجود دارد. کسانی هستند که در صورتیکه منافع آنان ایجاب کند با طالبان حاضر به تبانی هستند و تعدادی هم بر عکس با طالبان حاضرند تا سرحد جنگ مسلحانه هم پیش بروند.

آقای توحیدی، اقداماتی را که در این اواخر صورت گرفته است متناقص بررسی میکند. به گفتۀ او، از یک سو فشارهای مضاعف بر آنان وارد میگردد و از جانب دیگر، بعد از اجلاس پاریس تلاش بر این است که در ترکیه و در قطر هم ملاقات‌هایی با طالبان صورت بگیرد.

در اجلاس پاریس، از طالبان به عنوان هیئت امارت اسلامی افغانستان پذیرایی شد و اگرچه برگزار کنندگان تأکید داشتند که این تنها اسمی است که آنان روی خود گذاشته‌اند و ارزش سیاسی ندارد ولی برای بعضی از مفسرین، این کار نوعی برسمیت شناختن حکومت آنان تلقی شد.

در این مورد آقای توحیدی میگوید که البته این برای طالبان یک دست‌آورد است، ولی یک دست‌آورد صرفاً سیاسی.        در جبهات جنگ، این دست آورد طالبان میتواند اثر متفی داشته باشد. جنگجویان طالب، متوجه میشوند که به آنان دستور داده میشود که انتحار کنند و به خاطر کشتن یک آمریکایی، هر چند از مردم افغانستان هم کشته شود، ابا نکنند.

در میان سربازان طالب، دشمنی به این شدت تزریق میشود، اما از سوی دیگر، مقامات بلند پایۀ آنان در میز مذاکره با اروپائیان حاضرهستند و مهماندار آنان هم اروپایی‌ها هستند.